♠...ความหมายของคำ (ลหุ)

เพื่อการศึกษาค้นคว้า(สาธารณะ)....
+++++++++++++++++++++++

กานท์ = กลอน
กวิน = ดีงาม
กฏิ = สะเอว
กณิกนันต์ = ละเอียดยิ่ง
กติกา = ตกลง
กปณ,กปณา(กะปะนะ,กะปะนา) = กำพร้า, อนาถา
กนิษฐ์ = น้อง, น้อยสุด
กรณีย=อันพึงทำ,อันควรทำ
กระสินธุ = สายน้ำ แม่น้ำ
กวะ= (ราว)กับว่า
กิระ = คำเล่าลือ
กฤตยา=เวทย์มนต์ เสน่ห์
ข่าม = อยู่ยง ขีน = ขืน (เชิงอรรถ)
ขนิษฐา = น้อง
เขยิน = ยื่นออกมา
ขนาง = กระดากใจ, ขวยเขิน, อาย, อางขนาง ก็ใช้ เช่นกัน.
คคน , คคนะ , คคนางค์ , คคนานต์ , คคนัมพร - ท้องฟ้า
คช - ช้าง
ควิวคว่าง=หมุนคว้างจนใจหวิว
จินต- คิด
ชไม ชรไม = คู่
ชรทึง = แม่น้ำ
ชรริน = ประดับ
ชรเรือด = แทรก
ชรโลง ชโลง = พยุง จูง
ชรอัด = ชัด
ชรอุ่ม = ชอุ่ม มืดคลุ้ม
ชระ = สะอาด บริสุทธิ์
ชระงม = ป่ากว้าง
ชล = แห่งน้ำ
ชลธาร ชลธารก = สายน้ำ ลำน้ำ
ชลธิศ = ทะเล
ชลนัยต์ ชลนา ชลเนตร = น้ำตา
ชลาศัย ชลาลัย ชโลทร = แม่น้ำ ทะเล
ชุติ (ความรุ่งเรือง,สว่าง)
ฐิติ = การตั้งอยู่, ดำรงอยู่
ดนย (ดะนะยะ) = ลูกชาย= ดนัย
ดนยา = ลูกสาว
ดนุ,ดนู = ข้าพเจ้า
ดนุช = ผู้บังเกิดแก่ตน , ลูกชาย
ดรงค์ = คลื่น ระลอก
ดรุ = ต้นไม้
ดฤถี = ดิถี
แด =ใจ
ทวิ =สอง
ทหระ = เด็กหนุ่ม
ทุรยศ = ทรยศ
ทุรราช = ทรราช
นค = ภูเขา
นมะ,นม = ไหว้
นยะ นัย = ความนัย
นฤ = คน
นฤนาถ,นฤบาล,นฤเบศ =พระราชา
นฤมล =นาง, ไม่มีมลทิน
นันท =ความสนุก, ยินดี, ร่าเริง
นิเคราะห์ =ข่ม,ปราม
นิจ = เที่ยง, ยั่งยืน,เสมอ
นิธิ =ขุมทรัพย์
นิร =ไม่มี
นิรโฆษ =เสียงดัง
นิรคุณ =ไม่ดี
นิรทุกข์, นิรเทศ (เนรเทศ) นิรมิต
นิลาวัลย์ =งามยิ่ง, งามเลิศ
วิลาส, พิลาส= งามมีเสน่ห์
นิศา ,นิศากาล =กลางคืน
นิศาคม = เวลาโพล้เพล้
นิศาชล =น้ำค้าง
นิศาทิ = เวลาขมุกขมัว
นิศารัตน์ ,นิศานาถ ,นิศาบดี ,นิศามณี =พระจันทร์
นิษกรม = เฉย
บุระ =เมือง
บุหรง = นก
ปฏิพัทธ์ =ผูกพัน, รักใคร่
ประจุ =บรรจุ
ปิยะ = อันเป็นที่รัก
ผจง = ความตั้งใจ
ผละ =สละ,จากออกไป
ไผท = แผ่นดิน
พจี = คำพูด
พิร =ผู้เพียร,ผู้กล้า
พิลาลส =อยาก,กระหาย,เศร้าโศก,เสียใจ
พิลึก พิโลน = สุกใส
พิไล = งาม
พิษฐาน = อธิษฐาน
พิสัย พิสิฐ = ประเสริฐ
พิสุทธิ์ - บริสุทธิ์=สะอาด
พิหค = นก
ภค = โชคดี ,เกียรติ
ภณ ( พะนะ) = กล่าว พูด บอก
ภร (พะระ) = เลี้ยงดู ค้ำจุน
ภระ - ภาระ ภระ, ภร =เลี้ยงดู
ภว =ความเกิด, ความมี
ภิท ( พิ-ทะ) = แตก,ทำลาย
มติ =ความคิด, ความเห็น
มธุ =น้ำผึ้ง
มธุกร, มธุการี ,มธุพรต , มธุมักขิกา, มธุลีห์ =แมลงผึ้ง
มธุปฎร =รวงผึ้ง=
มธุรส : ไพเราะ
มธุรส = น้ำผึ้ง
มธุสร =เสียงหวาน
มนัส,มนะ,มโน - ใจ
มยุรา =นกยูง
มร = ความตาย
มร, มตะ =ความตาย
มฤคย์ = สิ่งที่ต้องการ
มฤจฉา , มิจฉา = ผิด
มฤต = ตายแล้ว
มฤต = ตายแล้ว
มฤทุ = อ่อนโยน สุภาพ นุ่ม
มฤธุ = น้ำผึ้ง
มฤษา ,มุสา =โกหก
มล (มะละ) = ความมัวหมอง ( อ่านได้ทั้ง มน มนละ และมะละ )
มล, มละ (ความมัวหมอง, ไม่บริสุทธิ์)
มละ =ละทิ้ง
มสิ =เขม่า, หมึก
มห, มหะ ,มหิมา =ยิ่งใหญ่,มากนัก
มาน =ใจ, ดวงใจ
มุฐิ =กำมือ
มุต =รู้แล้ว
มุติ =ความรู้สึก, ความเห็น
มุทิกา =คนขับเสภา
มุทิตา=ความมีจิตพลอยยินดีในลาภยศสรรเสริญสุขของผู้อื่น
ยะเยื้อง, ยะยับ =ระยับ
ยะหิทา =เล็บ
ยุรยาตร =เดิน
ยุว =หนุ่ม
รชะ = ธุลี ละออง ความกำหนัด
รดี ,รติ , ฤดี =ความรัก
รตนะ = แก้ว
รตะ =ความสุข, ความสนุก,ยินดี, ชอบใจ
รบส (ระบด) =เลี้ยง รักษา
รบาญ - รบ
รพ (ระพะ) รพา =ต่อสู้
รพิ ,รพี, รวิ, รวี =ดวงอาทิตย์
รมณี = ผู้หญิง
รมณีย =บันเทิง
รยะ =เร็ว,พลัน,ไว,ด่วน
รว (ระวะ) =เสียงดัง
ระแคะ =เล่ห์, เงื่อนความ
ระยะ =ช่วงเวลา, ช่วงสั้นยาว
ระรึง = ผูกแน่น
รังสิมันตุ์ , รังสิมา = ดวงอาทิตย์
ริ =แรกคิด
รุจ รุจา รุจิ รุจี รุจิระ รุจิรา = งาม แสงสว่าง
รุจน = ความชอบใจ ความพอใจ
รุจิเรข = มีลายงาม มีลายสุกใส
รุชา = ความไม่สบาย
รุทร = น่ากลัวยิ่งนัก
รุธิร รุเธียร = เลือด สีแดง
รุหะ =งอกงาม, เจริญ
ฤชุ = ซื่อ
ฤดิ =ความยินดี
ฤตุ = ฤดู
วจะ ,วทะ, วจิ =คำพูด=
วตะ =,ข้อปฎิบัติ,ความประพฤติ,การจำศีล,การบำเพ็ญทางศาสนา
วติ =รั้ว
วธ =ฆ่า
วธุ =หญิงสาว
วปุ = ร่างกาย
วร =พร, ของขวัญ, เยี่ยม, ประเสริฐ,เลิศ
วรางคณา -=หญิงผู้ประเสริฐ
วลาหก = เมฆ
วสนะ = เสื้อผ้า
วสภ = วัวตัวผู้
วสละ =คนชั่ว
วสลี =หญิงชั่ว
วสะ =อำนาจ, กำลัง, ความตั้งใจ, ปราถนา
วสุ =ทรัพย์, สมบัติ
วสุธา, พสุธา =แผ่นดิน
วิกจ (วิ-กะ-จะ) = แย้ม บาน
วิจิ =คลื่น,ลูกคลื่น
วินิบาต =การทำลาย, การฆ่า
วิปการ =ผิดฐานะ
วิมล = ปราศจากมลทิน
วิร, วีร =กล้าหาญ
วิเรนทร์ = จอมกษัตริย์
วิโรจ วิโรจน์ = สว่าง แจ่มใส
วิโรฒ = งอกงาม
วิลย วิลัย = ความย่อยยับ
วิลาป ,พิลาป = ร้องไห้ คร่ำครวญ
วิลาวัณย์ =งามยิ่ง
วิษุวัต =จุดราตรีเสมอภาคโลกมีกลางวันและกลางคืนเท่ากัน
วุฐิ =ฝน
ศกุนี =นกตัวเมีย
ศฐ =คนโกง,คนล่อลวง,คนโอ้อวด
ศย =นอน, หลับอยู่
ศศพินทุ์, ศศลักษณ์ = ดวงจันทร์
ศศะ =กระต่าย
ศศิ =ดวงจันทร์
ศศิวิมล =บริสุทธิ์เพียงจันทร์
ศิขรี,ศิขรา , ศิขริน =ภูเขา
ศิร =หัว, ยอด
ศิลป ศิศุ =เด็กแดงๆ เด็กเล็ก
ศุกะ =นกแก้ว
ศุนัก,ศุนิ,ศุน =หมา
ศุภะ, ศุภ , สุ ,สุภะ =ความดี,ความงาม
สขิ =เพื่อน, สหาย
สิริ =ศรี
สุข =สบาย
สุขุมาล =ละเอียดอ่อน, อ่อนโยน,นุ่มนวล, ผู้ดีตระกูลสูง
สุจิ =สะอาด,หมดจด,ผ่องใส
สุณิสา =ลูกสะใภ้
สุต, สุตะ =ได้ยิน, ได้ฟังแล้ว
สุร =เทวดา
สุริยา,ยน,เยนทร์,เยศ,โย =พระอาทิตย์
สุวคนธ์ =ดี,งาม
สุวภาพ =สุภาพ
สุวินัย =สอนง่าย, ว่าง่าย, ดัดง่าย
สุวิมล =กระจ่าง, บริสุทธิ์แท้
สุหฤท =เพื่อน, ผู้มีใจดี
หทย = หัวใจ
หย =ม้า
หิริ =ความละอายใจ, ละอายบาป
หุต =การบูชาไฟ
เหมาะเจาะ เหยาะแหยะ แหวะ, แหะ, แหมะ,แหละ
อจล (อะจะละ) = ไม่หวาดหวั่น ไม่เคลื่อนคลอน
อจลา = แผ่นดิน
อจิระ = ไม่นาน
อช =แพะ
อชินี =เสือเหลือง
อชิร = สนามรบ
อฎวี =ดง,ป่า,พง
อนุช : น้อง
อณิ =ลิ่ม
อณุ, อนุ =เล็กน้อย
อโณทัย = พระอาทิตย์ยามเช้า
อดิ, อติ =พิเศษ, ยิ่ง, มาก, เลิศล้น,ผ่าน, ล่วง,พ้นเลยไป
อดิถี = แขก ผู้มาเยือน
อดิเรก อดิศร =ผู้เป็นใหญ่
อดิศัย =เลิศ ประเสริฐ
อติชาตบุตร, อภิชาตบุตร=บุตรผู้มีคุณสมบัติสูงกว่าบิดามารดา
อติมานะ =ความเย่อหยิ่ง, ความจองหอง
อติสาร = ความเจ็บไข้ ใกล้ตาย
อธิกรณ์ =เหตุ, โทษ, คดี , เรื่องราว
อธิคม =การบรรลุ, ความสำเร็จ, การได้
อธิมาตร =เหลือคณนา
อน = ไร้ ไม่มี
อนยะ = ทุกข์เคราะห์ร้าย อนิยม
อนุ =ภายหลัง, รุ่นหลัง
อนุชา =น้องชาย
อนุชิต =ชนะเนืองๆ
อนุพัทธ์ =ที่ติดต่อ, ที่เกี่ยวเนื่อง
อนุมาน =คาดคะเน
อนุรูป =สมควร, เหมาะ, พอเพียง
อนุโลม อนุวัต =ทำตาม, ปฏิบัติตาม, ประพฤติตาม
อนุสร =ระลึก, คำนึงถึง
อปรา =พ่ายแพ้
อปราธ =ความผิด, โทษ
อปโลกน์ (อุปโลกน์)
อปวาท =คำติเตียน
อปหาร =การปล้น, การขโมย, การเอาไป
อภวะ = ความไม่มี ความเสื่อม ความฉิบหาย
อภิ =ยิ่ง, วิเศษ
อภิยศ, อภิบาล=บำรุงรักษา, ปกครอง
อภิฆาต =การฆ่า
อภินันท์ =ความยินดียิ่ง, ความดีใจยิ่ง
อภินัย =การแสดงละคร, การแสดงท่าทาง
อภิบาล = บำรุงรักษา
อมนุษย์ =ไม่ใช่คน
อมรา =ผู้ไม่ตาย
อมฤต =น้ำทิพย์
อรณ อะระนะ = ไม่รบ
อริ =ข้าศึก, ศัตรู
อรุ = บาดแผล
อวรุทธ์ = ถูกขับไล่
อโศก = ไม่เสียใจ, ไม่โศก
อสิ = ดาบ
อสิต อะสิตะ = สีดำคล้ำ
อสุ = ลมหายใจ ชีวิต
อะนะ = บุตร
อิณ (อิ-นะ) = หนี้
อินทุ = พระจันทร์
อิษฐ์ = น่ารัก น่าปรารถนา
อุจ =สูง
อุชุ = ซื่อสัตย์
อุทก = น้ำ แม่น้ำ
อุบล = ดอกบัว