กลอนสังขลิก

สังขลิก [สัง-ขะ-ลิก] (มค. สงฺขลิกา) น. เครื่องจองจำ, โซ่ตรวน.

ลักษณะบังคับ

๑ กลอนสังขลิกบังคับสัมผัส 2 แห่ง ได้แก่ สัมผัสระหว่างวรรคแรกกับวรรคหลังในบาทเดียวกันแห่งหนึ่ง
และสัมผัสท้ายบาทแรกกับท้ายวรรคแรกของบาทต่อไปอีกแห่งหนึ่ง เกี่ยวเนื่องกันไปเรื่อยๆ จนตลอดบท

๒ จำนวนคำในวรรคมีตั้งแต่วรรคละ 2 คำ ถึงวรรคละ 9 คำ กำหนดบาทละ 2 วรรค บทหนึ่งจะมีกี่บาทก็ได้

หลวงธรรมาภิมณฑ์ [2] ได้ประดิษฐ์แบบของกลอนสังขลิกไว้ 8 ชนิด ตามจำนวนคำในวรรค
ตั้งแต่กลอน 2 ถึงกลอน 9 แต่ไม่ค่อยเป็นที่แพร่หลายนัก

อ้างอิง

[1] ^ สุภาพร มากแจ้ง. กวีนิพนธ์ไทย 1. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์, 2535.
[2] ^ ธรรมาภิมณฑ์, หลวง. ประชุมลำนำ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์สำนักทำเนียบนายกรัฐมนตรี, 2514.

กลอนสี่ สังขลิก

@ กลอนสังข(ะ)ลิก...กานท์พลิกผิดแผก
สัมผัสอาจแปลก.....ก็มิเป็นไร
แต่สังเกตไว............จารให้ถูกควร
หนึ่งบทไป่รวน........พึงยาวจบความ

เทียบกับ

กลอนสี่ สุภาพ

@ กลอนสี่สุภาพ...พึงทราบชัดเห็น
สัมผัสที่เป็น..........ใช่เข็ญเกินไป

@ สี่วรรคหนึ่งบท...รู้กฎกานท์ไสว
ลหุมีได้..................มิใช่วิชชุม(ฉันท์)